ΕΥΡΩΠΑΪΚΉ ΕΠΙΤΡΟΠΉ
Ελεύθερη κυκλοφορία και διαμονή στην Ευρώπη
Ο παρών οδηγός θα σας βοηθήσει να κατανοήσετε καλύτερα τα δικαιώματά σας όταν κυκλοφορείτε εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης και θα σας δώσει λεπτομερείς πρακτικές οδηγίες. Ο οδηγός λαμβάνει υπόψη το δίκαιο της ΕΕ όπως ίσχυε τον Απρίλιο του 2010.
Ο παρών οδηγός δεν είναι νομικά δεσμευτικό έγγραφο και δεν είναι εξαντλητικός. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ή οποιοδήποτε πρόσωπο ενεργεί εξ ονόματός της δεν φέρει καμία ευθύνη για την ενδεχόμενη χρήση των πληροφοριών που ακολουθούν.
Ελεύθερη κυκλοφορία και διαμονή στην Ευρώπη: Περιεχόμενα
Κεφάλαιο 1 Τι είναι η ιθαγένεια της ΕΕ;
Κεφάλαιο 2 Ποιος μπορεί να επωφεληθεί;
Κεφάλαιο 3 Πού μπορείτε να ασκήσετε αυτό το δικαίωμα;
Κεφάλαιο 4 Ετοιμάζεστε για μετάβαση σε άλλη χώρα
Κεφάλαιο 5 Οι πρώτοι τρεις μήνες
- Γνωστοποίηση της παρουσίας σας
Κεφάλαιο 6 Μετά από τρεις μήνες
Κεφάλαιο 7 Διοικητικές διατυπώσεις
- Πολίτες της ΕΕ
- Μέλη της οικογένειας που δεν είναι πολίτες της ΕΕ
- Κυρώσεις
Κεφάλαιο 8 Διατήρηση του δικαιώματος διαμονής
Κεφάλαιο 9 Δικαίωμα μόνιμης διαμονής
Κεφάλαιο 10 Ίση μεταχείριση
Κεφάλαιο 11 Περιορισμοί
Κεφάλαιο 12 Μεταβατικές ρυθμίσεις για τους μισθωτούς
Κεφάλαιο 13 Πώς να προστατεύσετε τα δικαιώματά σας
Κεφάλαιο 1: Τι είναι η ιθαγένεια της EE;
Ιθαγένεια της ΕΕΔικαίωμα ελεύθερης κυκλοφορίαςΚεφάλαιο 2:Ποιος μπορεί να επωφεληθεί; Ποιος είναι πολίτης της ΕΕ;
Όπως εξηγείται προηγουμένως, πολίτης της ΕΕ είναι κάθε πρόσωπο το οποίο έχει την ιθαγένεια χώρας της ΕΕ.
Ποιος είναι μέλος της οικογένειας;Τί ισχύει για τα άλλα μέλη της οικογένειας;Τι ισχύει για τους άλλους συντρόφους;Δικαίωμα διαμονήςΠού μπορώ να βρω περισσότερες πληροφορίες;
Μπορείτε να βρείτε την ακριβή νομική διατύπωση του θέματος που καλύπτεται σε αυτό το μέρος στα άρθρα 2 και 3 της οδηγίας.
Κεφάλαιο 3: Πού μπορείτε να ασκήσετε αυτό το δικαίωμα;
Σε ποιες χώρες μπορείτε να ασκήσετε αυτό το δικαίωμα;
Μπορείτε να επωφεληθείτε από το δικαίωμα να κυκλοφορείτε και να διαμένετε ελεύθερα σε κάθε χώρα της ΕΕ. Αυτό περιλαμβάνει και τις Αζόρες, τη Μαδέρα (Πορτογαλία), τα νησιά Άλαντ (Φινλανδία), τις Καναρίους Νήσους, τη Θέουτα και τη Μελίγια (Ισπανία) και τα γαλλικά υπερπόντια διαμερίσματα. Ισχύει επίσης για το Γιβραλτάρ.
Δεν ισχύει για τα αγγλονορμαδικά νησιά και τη Νήσο του Μαν, τις Φερρόες Νήσους (Δανία) ή τις υπερπόντιες χώρες και εδάφη.
Μπορείτε επίσης να επωφεληθείτε από το δικαίωμα στην Ισλανδία, το Λιχτενστάιν και τη Νορβηγία, διότι οι χώρες αυτές συμμετέχουν στον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο.
Παρομοίως οι υπήκοοι αυτών των τριών χωρών μπορούν να κυκλοφορούν και να διαμένουν ελεύθερα εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η οδηγία δεν εφαρμόζεται όσον αφορά την Ελβετία. Εντούτοις, μπορείτε να έχετε ορισμένα δικαιώματα στην Ελβετία βάσει της συμφωνίας ΕΕ-Ελβετίας για την ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων του 1999 και των σχετικών πρωτοκόλλων.
Τα δικαιώματα αυτά είναι πιο περιορισμένα από αυτά που προβλέπονται δυνάμει της οδηγίας. Μπορείτε να τηλεφορτώσετε τη συμφωνία από το:
http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:22002A0430(01):EL:HTML
Κεφάλαιο 4: Ετοιμάζεστε για μετάβαση σε άλλη χώραΧάσατε ή ξεχάσατε το διαβατήριό σας ή το δελτίο ταυτότητας;
Θέλετε να περάσετε τα σύνορα και αντιλαμβάνεστε ότι δεν έχετε μαζί σας το δελτίο ταυτότητάς σας ή το διαβατήριο; Οι υπάλληλοι που είναι υπεύθυνοι για τον έλεγχο των συνόρων δεν μπορούν να σας στείλουν πίσω προτού σας δώσουν κάθε εύλογη δυνατότητα να αποκτήσετε τα αναγκαία έγγραφα ή ζητήσουν να τους αποσταλούν τα έγγραφα αυτά μέσα σε εύλογο χρονικό διάστημα.
Μπορείτε επίσης να αποδείξετε με άλλα μέσα ότι καλύπτεσθε από το δικαίωμα της ελεύθερης κυκλοφορίας και διαμονής αποδεικνύοντας την ταυτότητα και την ιθαγένειά σας.
Κανόνες για τα μέλη της οικογένειάς σας
Τα μέλη της οικογένειάς σας που είναι πολίτες της Ένωσης καλύπτονται από τους ίδιους ακριβώς κανόνες.
Τα μέλη της οικογένειάς σας που δεν είναι υπήκοοι χώρας της ΕΕ [που καλούνται μέλη της οικογένειας που προέρχονται από τρίτη χώρα] μπορούν να εισέρχονται στο κράτος μέλος υποδοχής με ισχύον διαβατήριο. Εάν προέρχονται από ορισμένες
τρίτες χώρες οι οποίες υπόκεινται στην υποχρέωση θεώρησης, μπορεί να τους ζητηθεί να προσκομίσουν θεώρηση εισόδου.
Οι χώρες των οποίων οι υπήκοοι υπόκεινται σε θεώρηση απαριθμούνται στον κανονισμό (EΚ) αριθ. 539/2001, ή στην εθνική νομοθεσία στην περίπτωση του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ιρλανδίας.
Θεωρήσεις εισόδου;
Οι χώρες της ΕΕ υποχρεούνται να παρέχουν στα μέλη της οικογένειάς σας που προέρχονται από τρίτη χώρα κάθε διευκόλυνση, προκειμένου να αποκτήσουν τις απαιτούμενες θεωρήσεις. Οι θεωρήσεις αυτές εκδίδονται ατελώς το συντομότερο δυνατό και βάσει ταχείας διαδικασίας. Η Επιτροπή θεωρεί ότι καθυστερήσεις που υπερβαίνουν τις
τέσσερις εβδομάδες δεν δικαιολογούνται.
Οι χώρες της ΕΕ μπορούν να απαιτούν για τα μέλη της οικογένειάς σας μόνον θεωρήσεις εισόδου και όχι θεωρήσεις οικογενειακές ή διαμονής.
Τι έγγραφα χρειάζονται;
Το δικαίωμα εισόδου των μελών της οικογένειάς σας που προέρχονται από τρίτη χώρα προκύπτει από τους οικογενειακούς δεσμούς τους με εσάς που είστε πολίτης της Ένωσης.
Το μόνο που μπορούν να ζητήσουν οι προξενικοί υπάλληλοι είναι το διαβατήριό τους και ένα έγγραφο που να αποδεικνύει τους οικογενειακούς δεσμούς τους με εσάς, όπως πιστοποιητικό γάμου ή γεννήσεως και απόδειξη εξάρτησης, όταν απαιτείται.
Δεν μπορεί να ζητηθεί από τα μέλη της οικογένειάς σας να προσκομίσουν έγγραφα, όπως εισιτήρια, πιστοποιητικό απασχόλησης, φύλλα μισθοδοσίας, αποσπάσματα τραπεζικού λογαριασμού, απόδειξη στέγασης και μέσων διαβίωσης ή ιατρικό πιστοποιητικό.
Διαβατήριο χωρίς θεώρηση;
Τα μέλη της οικογένειάς σας δεν μπορούν να επαναπροωθηθούν αυτομάτως στα σύνορα σε περίπτωση που δεν φέρουν ισχύον διαβατήριο ή, απαιτείται, θεώρηση εισόδου, όταν είναι σε θέση να αποδείξουν την ταυτότητά τους και τους οικογενειακούς δεσμούς τους με εσάς.
Δελτίο διαμονής = δεν απαιτείται θεώρηση
Κατοχή ισχύοντος δελτίου διαμονής που εκδόθηκε από χώρα της ΕΕ που υπάγεται στο χώρο Σένγκεν (βλ. παρακάτω) απαλλάσσει τα μέλη της οικογένειας από την απαίτηση θεώρησης σε άλλες χώρες της ΕΕ που υπάγονται στο χώρο Σένγκεν.
Εάν μέλη της οικογένειάς σας που προέρχονται από τρίτη χώρα κυκλοφορούν μεταξύ μιας χώρας της ΕΕ που υπάγεται στο Σένγκεν και μιας χώρας της ΕΕ που δεν υπάγεται στο Σένγκεν, μπορούν επίσης να απαλλάσσονται από την απαίτηση θεώρησης εάν φέρουν ισχύον δελτίο διαμονής μέλους της οικογένειας που έχει εκδοθεί από χώρα της ΕΕ άλλη από τη χώρα της εθνικής σας ιθαγένειας.
Επιβίβαση σε πτήση
Μπορείτε να επιβιβαστείτε σε ενδοευρωπαϊκή πτήση με ισχύον διαβατήριο ή δελτίο ταυτότητας (τα μέλη της οικογένειάς σας που προέρχονται από τρίτη χώρα με ισχύον διαβατήριο). Μπορεί να γίνουν αποδεκτά άλλα έγγραφα ταυτότητας, σύμφωνα με τους εσωτερικούς κανόνες του αντίστοιχου μεταφορέα.
Πού μπορώ να βρω περισσότερες πληροφορίες;Κανόνες ΣένγκενΣυνοριακοί έλεγχοι στους πολίτες της ΕΕΚεφάλαιο 5: Οι πρώτοι τρεις μήνες
Περάσατε τα σύνορα! Και τώρα; Δικαίωμα διαμονής έως τρεις μήνεςΕιδική μεταχείριση αυτών που αναζητούν εργασία
Οι πολίτες της Ένωσης έχουν το δικαίωμα να διαμένουν άνευ όρων ή διατυπώσεων για περίοδο έξι μηνών ή και περισσότερο αν συνεχίζουν να αναζητούν εργασία στη χώρα υποδοχής της ΕΕ και έχουν πραγματική πιθανότητα να βρουν.
Πού μπορώ να βρω περισσότερες πληροφορίες;
Μπορείτε να βρείτε την ακριβή νομική διατύπωση του θέματος που καλύπτεται σε αυτό το μέρος στο άρθρο 6 της οδηγίας.
Γνωστοποίηση της παρουσίας σας
Μπορεί να ζητηθεί από σας, καθώς και από τα μέλη της οικογένειάς σας να γνωστοποιήσετε την παρουσία σας εντός εύλογης προθεσμίας από την άφιξή σας. Έτσι οι δημόσιες αρχές της χώρας υποδοχής της ΕΕ θα είναι σε θέση να γνωρίζουν με περισσότερες λεπτομέρειες την κυκλοφορία του πληθυσμού στην επικράτειά τους.
Ωστόσο, οι χώρες της ΕΕ μπορούν να επιλέξουν να μην απαιτήσουν τη γνωστοποίηση της παρουσίας σας.
Τι συμβαίνει αν δεν γνωστοποιήσετε την παρουσία σας;
Η μη συμμόρφωσή σας ή η μη συμμόρφωση των μελών της οικογένειάς σας με την απαίτηση γνωστοποίησης της παρουσίας σας μπορεί να επισύρει διοικητικές κυρώσεις που θα είναι αναλογικές και δεν θα εισάγουν διακρίσεις. Τούτο σημαίνει ότι οι κυρώσεις πρέπει να είναι ανάλογες προς την παράβαση που διεπράχθη και ταυτόχρονα πρέπει να είναι οι ίδιες με αυτές που θα επιβάλλονταν στους υπηκόους της χώρας υποδοχής της ΕΕ.
Εν πάση περιπτώσει, δεν μπορείτε να απελαθείτε για την παράβαση και μόνον αυτού του κανόνα.
Πού μπορώ να βρω περισσότερες πληροφορίες;
Μπορείτε να βρείτε την ακριβή νομική διατύπωση του θέματος που καλύπτεται στο παρόν μέρος στο άρθρο 5 παράγραφος 5 της οδηγίας.
Κεφάλαιο 6: Μετά από 6 τρεις μήνες
Τι ισχύει εάν θέλετε να διαμείνετε άνω των τριών μηνών;
Εξαρτάται από την ιδιότητά σας. Το δικαίωμά σας να διαμένετε άνω τριών μηνών υπόκειται σε ορισμένους όρους. Η φύση αυτών των όρων εξαρτάται από την ιδιότητά σας στη χώρα υποδοχής της ΕΕ.
Μισθωτοί, αυτοαπασχολούμενοι, πάροχοι υπηρεσιών Οι μισθωτοί και οι αυτοαπασχολούμενοι έχουν δικαίωμα διαμονής χωρίς άλλους όρους εκτός από το να είναι μισθωτοί ή αυτοαπασχολούμενοι. Το ίδιο δικαίωμα έχουν και οι παρέχοντες προσωρινά υπηρεσίες στη χώρα υποδοχής της Ένωσης.
Για λεπτομέρειες όσον αφορά τις μεταβατικές ρυθμίσεις για την ελεύθερη κυκλοφορία των μισθωτών, βλ. παρακάτω Κεφάλαιο 12.
Διατήρηση της ιδιότητας του μισθωτού ή του αυτοαπασχολούμενουΔικαιώματα των μελών της οικογένειας σας
Τα μέλη της οικογένειάς σας έχουν το δικαίωμα να διαμένουν μαζί σας υπό την προϋπόθεση ότι πληρούν τους όρους που παρουσιάζονται συνοπτικά στο παρόν κεφάλαιο.
Εξαίρεση για μέλη της οικογένειας των σπουδαστώνΠού μπορώ να βρω περισσότερες πληροφορίες
Μπορείτε να βρείτε την ακριβή νομική διατύπωση του θέματος που καλύπτεται στο παρόν
μέρος στο άρθρο 7 της οδηγίας.
Κεφάλαιο 7: Διοικητικές διατυπώσεις
Τι διοικητικές διατυπώσεις μπορεί να χρειαστεί να ακολουθήσετε για να μπορείτε να διαμείνετε άνω των τριών μηνών;
Εγγραφή
Μπορεί να σας ζητηθεί να εγγραφείτε στις αρμόδιες αρχές αλλά μόνον για διάστημα διαμονής που υπερβαίνει τους τρεις μήνες.
Οι χώρες της ΕΕ έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν να μην απαιτήσουν από τους πολίτες της Ένωσης να εγγραφούν.
Πιστοποιητικό και προθεσμία Η προθεσμία εγγραφής καθορίζεται από κάθε χώρα της ΕΕ, αλλά δεν μπορεί να είναι μικρότερη από τρεις μήνες από την ημερομηνία της άφιξης. Η αρμόδια εθνική αρχή πρέπει να σας χορηγήσει πιστοποιητικό εγγραφής στο οποίο θα αναγράφεται το ονοματεπώνυμο και η διεύθυνσή σας, καθώς και η ημερομηνία εγγραφής, αμέσως μετά την προσκόμιση των απαιτούμενων εγγράφων.
Κατάργηση των αδειών διαμονήςΤι σημαίνει επαρκείς πόροι;Τι ισχύει για τα μέλη της οικογένειας;Επικύρωση και μετάφραση εγγράφωνΤι ισχύει για τα τέλη;
Οι βεβαιώσεις εγγραφής πρέπει να χορηγούνται ατελώς ή έναντι τέλους που δεν υπερβαίνει αυτό που επιβάλλεται στους ημεδαπούς για τη χορήγηση παρεμφερών εγγράφων, όπως των εθνικών δελτίων ταυτότητας.
Πού μπορώ να βρω περισσότερες πληροφορίες;
Μπορείτε να βρείτε την ακριβή νομική διατύπωση του θέματος που καλύπτεται στο παρόν μέρος στο άρθρο 8 της οδηγίας.
Μέλη της οικογένειας που δεν είναι πολίτες της ΕΕΠροθεσμίες και ισχύς
Τα μέλη της οικογένειάς σας που δεν είναι υπήκοοι της ΕΕ υποχρεούνται να υποβάλουν αίτηση για τη χορήγηση δελτίου διαμονής, όταν η προβλεπόμενη περίοδος παραμονής υπερβαίνει τους τρεις μήνες.
Η προθεσμία για την υποβολή της αίτησης δεν μπορεί να είναι κάτω των τριών μηνών από την ημερομηνία άφιξης.
Το δελτίο διαμονής εκδίδεται εντός έξι μηνών από την υποβολή της αίτησης με ισχύ πέντε έτη (ή για την προβλεπόμενη περίοδο παραμονής σας, εάν η περίοδος αυτή είναι μικρότερη των πέντε ετών) από την ημερομηνία έκδοσης. Το δελτίο διαμονής πρέπει να εκδίδεται ως αυτοτελές έγγραφο και όχι με τη μορφή αυτοκόλλητου σε διαβατήριο. Η βεβαίωση υποβολής της αίτησης χορηγείται αμέσως.
Επικύρωση και μετάφραση εγγράφωνΤι ισχύει για τα τέλη;
Τα δελτία διαμονής πρέπει να εκδίδονται ατελώς ή έναντι τέλους που δεν υπερβαίνει αυτό που επιβάλλεται στους ημεδαπούς για τη χορήγηση παρεμφερών εγγράφων.
Πού μπορώ να βρω περισσότερες πληροφορίες;
Μπορείτε να βρείτε την ακριβή νομική διατύπωση του θέματος που καλύπτεται στο παρόν μέρος στα άρθρα 9 έως 11 της οδηγίας.
Κυρώσεις
Τι συμβαίνει αν δεν έχετε υποβάλει αίτηση για ένα απαιτούμενο έγγραφο;
Αν εσείς ή τα μέλη της οικογένειάς σας δεν συμμορφωθείτε με την απαίτηση να εγγραφείτε ή να υποβάλετε αίτηση για δελτίο διαμονής, είναι δυνατόν να σας επιβληθούν κυρώσεις που θα είναι αναλογικές και δεν θα εισάγουν διακρίσεις. Οι χώρες της ΕΕ μπορούν να επιβάλλουν τις ίδιες κυρώσεις με αυτές που επιβάλλονται στους ημεδαπούς επειδή δεν έχουν μαζί τους το δελτίο ταυτότητας. Εν πάση περιπτώσει, δεν είναι δυνατόν να σας απελάσουν ή τα μέλη της οικογένειάς σας για απλή παράβαση αυτού του κανόνα.
Μπορεί να είστε υποχρεωμένοι να έχετε μαζί σας τα έγγραφα;
Οι χώρες της ΕΕ μπορούν να απαιτούν ότι οι αλλοδαποί πρέπει να έχουν πάντα μαζί τους βεβαίωση εγγραφής ή δελτίο διαμονής και να διενεργούν ελέγχους, αλλά μόνον εφόσον η ίδια υποχρέωση ισχύει για τους ημεδαπούς σε σχέση με το δελτίο ταυτότητάς τους.
Πού μπορώ να βρω περισσότερες πληροφορίες;
Μπορείτε να βρείτε την ακριβή νομική διατύπωση του θέματος που καλύπτεται στο παρόν μέρος στα άρθρα 8 παράγραφος 2 και 9 παράγραφος 3 της οδηγίας.
Κεφάλαιο 8: Διατήρηση του δικαιώματος διαμονήςΣυνέπειες της απέλασηςΠού μπορώ να βρω περισσότερες πληροφορίες;Μέλη της οικογένειαςΘάνατος ή αναχώρηση του πολίτη της ΕΕ
Ο θάνατός σας δεν συνεπάγεται απώλεια του δικαιώματος διαμονής των μελών οικογένειας που προέρχονται από τρίτη χώρα υπό την προϋπόθεση ότι έχουν διαμείνει στη χώρα υποδοχής της ΕΕ ως μέλη της οικογένειάς σας τουλάχιστον ένα έτος πριν από το θάνατό σας.
Μαθητές και οι γονείς τους
Σε περίπτωση αναχώρησής σας, τα μέλη της οικογένειάς σας που προέρχονται από τρίτη χώρα καταρχήν δεν διατηρούν το δικαίωμα διαμονής τους, αλλά η αναχώρηση ή ο θάνατός σας δεν πρέπει να επηρεάζουν το δικαίωμα διαμονής των παιδιών σας ή του γονέα ο οποίος έχει πράγματι την επιμέλεια των παιδιών, ανεξαρτήτως ιθαγένειας, αν τα παιδιά είναι εγγεγραμμένα σε εκπαιδευτικό ίδρυμα, μέχρι την ολοκλήρωση των σπουδών τους.
Διαζύγιο ή τερματισμός της καταχωρημένης συμβίωσης
Τα μέλη της οικογένειάς σας που προέρχονται από τρίτη χώρα μπορούν να αποκτήσουν αυτόνομο δικαίωμα διαμονής αν, πριν από την έναρξη των διαδικασιών διαζυγίου ή λήξης της καταχωρημένης συμβίωσης, ο γάμος ή η καταχωρημένη συμβίωση είχε διαρκέσει τουλάχιστον τρία χρόνια, συμπεριλαμβανομένου του ενός χρόνου στη χώρα διαμονής της ΕΕ.
Τα μέλη της οικογένειάς σας που προέρχονται από τρίτη χώρα μπορούν να αποκτήσουν και αυτά αυτόνομο δικαίωμα διαμονής εάν, με συμφωνία μεταξύ των συζύγων ή των συντρόφων ή με απόφαση του δικαστηρίου, έχουν την επιμέλεια των παιδιών σας ή το δικαίωμα επικοινωνίας με το ανήλικο παιδί τους, υπό τον όρο ότι το δικαστήριο αποφάσισε ότι η επικοινωνία αυτή πρέπει να γίνεται στη χώρα υποδοχής της Ένωσης.
Στην περίπτωση του δικαιώματος επικοινωνίας με ένα ανήλικο παιδί, το δικαίωμα διαμονής διατηρείται για όσο χρονικό διάστημα απαιτείται.
Ιδιαιτέρως δύσκολες περιστάσεις
Τα μέλη της οικογένειας αποκτούν επίσης αυτόνομο δικαίωμα διαμονής, αν αυτό υπαγορεύεται από ιδιαίτερα δύσκολες καταστάσεις, όπως σε περίπτωση που έχουν καταστεί θύματα οικογενειακής βίας ενόσω υφίστατο ο γάμος ή η καταχωρημένη συμβίωση.
Πού μπορώ να βρω περισσότερες πληροφορίες;
Μπορείτε να βρείτε την ακριβή νομική διατύπωση του θέματος που καλύπτεται στο παρόν μέρος στα άρθρα 12 και 13 της οδηγίας.
Δικαίωμα μόνιμης διαμονής
Ποια είναι τα δικαιώματά σας μετά από πέντε έτη συνεχούς νόμιμης διαμονής;
Η οδηγία προβλέπει δικαίωμα μόνιμης διαμονής για τους πολίτες της ΕΕ και τα μέλη της οικογένειάς τους.
Πώς την αποκτούν οι πολίτες της ΕΕ;
Το μόνο που χρειάζεστε είναι πέντε χρόνια συνεχούς νόμιμης διαμονής στη χώρα υποδοχής της ΕΕ και έχετε το δικαίωμα να διαμείνετε εκεί σε μόνιμη βάση! Το δικαίωμα αυτό χορηγείται σε σας απευθείας από τη νομοθεσία της ΕΕ.
Το δικαίωμα αυτό δεν υπόκειται σε όρους, μπορείτε όμως να το απολέσετε;
Όταν αποκτηθεί, το δικαίωμα αυτό δεν υπόκειται στους όρους που προβλέπονται στα παραπάνω κεφάλαια 6 και 7. Μπορείτε να απολέσετε αυτό το δικαίωμα μόνο κατόπιν απουσίας για περίοδο που υπερβαίνει δύο συναπτά έτη.
Αποδεκτές απουσίεςΠώς την αποκτούν τα μέλη της οικογένειάς σας;
Τα μέλη της οικογένειάς σας που έχουν διαμείνει νόμιμα μαζί σας στη χώρα υποδοχής της ΕΕ για πέντε χρόνια αποκτούν και αυτά το δικαίωμα της μόνιμης διαμονής.
Τα μέλη της οικογένειάς σας που διατήρησαν το δικαίωμα διαμονής στη χώρα υποδοχής της ΕΕ σε περίπτωση θανάτου σας, αναχώρησης ή τερματισμού των οικογενειακών δεσμών, μπορούν να αποκτήσουν και αυτά το δικαίωμα της μόνιμης διαμονής από μόνα τους μετά από πέντε χρόνια διαμονής.
Ευνοϊκότερη μεταχείριση για τους μισθωτούς και τους αυτοαπασχολούμενουςΜέλη της οικογένειαςΠού μπορώ να βρω περισσότερες λεπτομέρειες;
Μπορείτε να βρείτε την ακριβή νομική διατύπωση του θέματος που καλύπτεται στο παρόν μέρος στα άρθρα 16 και 17 της οδηγίας.
Διοικητικές απαιτήσεις
Τι χρειάζεται να κάνετε για να αποδείξετε την κατάσταση μόνιμης διαμονής σας;
Τι έγγραφο θα σας χορηγηθεί;
Το δικαίωμα μόνιμης διαμονής σας ως πολίτη της ΕΕ αποδεικνύεται από ένα έγγραφο που πιστοποιεί τη μόνιμη διαμονή το οποίο πρέπει να εκδοθεί το συντομότερο δυνατό μετά από αίτησή σας, Δεν είστε υποχρεωμένος να υποβάλετε αίτηση, αλλά
θα ήταν χρήσιμο να αποδείξετε την ιδιότητά σας του μονίμου κατοίκου.
Και στα μέλη της οικογένειάς σας;
Στα μέλη της οικογένειάς σας που είναι και αυτά πολίτες της ΕΕ θα χορηγηθεί το ίδιο έγγραφο.
Τα μέλη της οικογένειάς σας που προέρχονται από τρίτη χώρα πρέπει να υποβάλουν αίτηση για το δελτίο μόνιμης διαμονής προτού λήξει η ισχύς του κανονικού δελτίου διαμονής. Το δελτίο της μόνιμης διαμονής πρέπει να τους χορηγηθεί εντός έξι μηνών από την υποβολή της αίτησης. Το δελτίο της μόνιμης διαμονής ανανεώνεται αυτομάτως ανά
δεκαετία.
Κυρώσεις
Εάν τα μέλη της οικογένειάς σας που προέρχονται από τρίτη χώρα δεν συμμορφωθούν με την απαίτηση να υποβάλουν αίτηση για δελτίο μόνιμης διαμονής, μπορεί να τους επιβληθούν κυρώσεις οι οποίες θα είναι αναλογικές και δεν θα εισάγουν διακρίσεις.
Ωστόσο, δεν μπορούν να απελαθούν για απλή παράβαση αυτού του κανόνα.
Πού μπορώ να βρω περισσότερες λεπτομέρειες;
Μπορείτε να βρείτε την ακριβή νομική διατύπωση του θέματος που καλύπτεται στο παρόν μέρος στα άρθρα 19 και 20 της οδηγίας.
Κεφάλαιο 10: Ίση μεταχείριση
Τι άλλα δικαιώματα έχετε εάν κυκλοφορείτε για να ζήσετε ή να εργαστείτε σε μια άλλη χώρα της ΕΕ;
Αν κυκλοφορείτε για να ζήσετε ή να εργαστείτε σε μια άλλη χώρα της ΕΕ έχετε μια ολόκληρη σειρά πρόσθετων δικαιωμάτων που δίνουν περιεχόμενο και καθιστούν χρήσιμη την ελευθερία της κυκλοφορίας.
Ίση μεταχείριση
Το σημαντικότερο από αυτά τα δικαιώματα είναι το δικαίωμα της ίσης μεταχείρισης.
Το άρθρο 18 της συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης απαγορεύει κάθε διάκριση λόγω ιθαγένειας εντός του πεδίου εφαρμογής των συνθηκών και με την επιφύλαξη των ειδικών διατάξεων.
Η οδηγία επεκτείνει αυτό το δικαίωμα στα μέλη της οικογένειας, το οποίο σημαίνει ότι οι πολίτες της ΕΕ και τα μέλη της οικογένειάς τους που διαμένουν στην επικράτεια της χώρας υποδοχής της ΕΕ απολαύουν ίσης μεταχείρισης με τους ημεδαπούς αυτής της χώρας της ΕΕ εντός του πεδίου εφαρμογής της Συνθήκης.
Τι άλλα ευεργετήματα απορρέουν από αυτήν;
Χάρη στην αρχή της ίσης μεταχείρισης, έχετε το δικαίωμα στα περισσότερα πλεονεκτήματα και ευεργετήματα (μεταξύ άλλων, κυρίως, σε όλα τα κοινωνικά και φορολογικά πλεονεκτήματα) που χορηγούνται από τη χώρα υποδοχής της ΕΕ στους
υπηκόους της. Για παράδειγμα:
Επιδοτούμενοι ταξιδιωτικοί ναύλοιΤέλη εγγραφής και δίδακτρα
Έχετε δικαίωμα πρόσβασης στην εκπαίδευση ακριβώς με τους ίδιους όρους με τους ημεδαπούς (π.χ., δεν υπάρχουν τέλη εγγραφής ή δίδακτρα εάν δεν ισχύουν για τους υπηκόους, ούτε αριθμητικές ποσοστώσεις για τους πολίτες της ΕΕ, ούτως ώστε οι χώρες της ΕΕ να μην μπορούν να παρέχουν προτιμησιακή πρόσβαση στο εκπαιδευτικό σύστημα στους δικούς τους
υπηκόους).
Κοινωνική πρόνοια
Έχετε δικαίωμα στις παροχές κοινωνικής πρόνοιας για τους ίδιους λόγους με τους υπηκόους της χώρας υποδοχής της ΕΕ.
Η χώρα υποδοχής της ΕΕ προβλέπει επιπλέον πλεονέκτημα για οικογένειες χαμηλού εισοδήματος προκειμένου να στηρίξει το κόστος της στέγασής τους; Εάν ναι, έχετε το δικαίωμα να υποβάλετε αίτηση για αυτό το ευεργέτημα και θα σας αντιμετωπίσουν ακριβώς όπως και τους υπηκόους του εν λόγω κράτους.
Μια σημαντική εξαίρεση είναι ότι οι χώρες της ΕΕ μπορούν να αποφασίσουν ότι δεν θα χορηγήσουν το δικαίωμα σε κοινωνικές παροχές κατά τη διάρκεια των πρώτων τριών μηνών διαμονής σε σας και τα μέλη της οικογένειάς σας (και για ακόμη μεγαλύτερη περίοδο για τους αναζητούντες εργασία), αν δεν είστε μισθωτός ή αυτοαπασχολούμενος.
Οι χώρες της ΕΕ μπορούν επίσης να αποφασίζουν να μη χορηγούν σπουδαστική βοήθεια (π.χ. σπουδαστικές υποτροφίες ή σπουδαστικά δάνεια) σε άλλα πρόσωπα εκτός από μισθωτούς, αυτοαπασχολούμενους, πρόσωπα που διατηρούν αυτή την ιδιότητα και στα μέλη των οικογενειών τους. Ωστόσο, πρέπει να σας χορηγηθεί αυτή η βοήθεια μόλις αποκτήσετε το δικαίωμα της μόνιμης διαμονής.
Πρόσβαση στην αγορά εργασίαςΠού μπορώ να βρω περισσότερες πληροφορίες;Κεφάλαιο 11: Περιορισμοί
Για ποιους λόγους μπορούν οι χώρες της ΕΕ να περιορίσουν την ελευθερία κυκλοφορίας και διαμονής;
Λόγοι δημόσιας τάξης, δημόσιας ασφάλειας και δημόσιας υγείας Οι χώρες της ΕΕ μπορούν να επιβάλλουν περιορισμούς για λόγους δημόσιας τάξης, δημόσιας ασφάλειας και δημόσιας υγείας.
Οι περιορισμοί αυτοί, όπως άρνηση εισόδου, άρνηση διαμονής ή απέλαση, πρέπει να συμμορφώνονται με τους όρους και τις προϋποθέσεις που καθορίζονται στην οδηγία.
Εγγυήσεις
Υπάρχουν σημαντικές εγγυήσεις που προβλέπονται από την οδηγία για να διασφαλιστεί ότι οι περιορισμοί αυτοί ασκούνται ορθά από τις χώρες της ΕΕ.
ΑναλογικότηταΠρόσθετες εγγυήσεις
Προηγούμενες ποινικές καταδίκες δεν αποτελούν αφεαυτές λόγους για τον περιορισμό του δικαιώματος ελεύθερης κυκλοφορίας και διαμονής. Τα περιοριστικά μέτρα επίσης δεν μπορούν να στηρίζονται μόνο σε εκτιμήσεις γενικής πρόληψης.
Οι χώρες της ΕΕ έχουν το δικαίωμα να συμβουλευτούν το προηγούμενο ποινικό μητρώο σας, αλλά δεν μπορούν να απαιτούν από εσάς ένα τέτοιο έγγραφο ή βεβαίωση καλής διαγωγής.
Παράγοντες που λαμβάνονται υπόψηΑυξημένη προστασία για τους μόνιμους κατοίκους και τους ανηλίκους
Οι πολίτες της ΕΕ και τα μέλη της οικογένειάς τους που έχουν το δικαίωμα μόνιμης διαμονής έχουν μόνιμη προστασία κατά της απέλασης, δεδομένου ότι μπορούν να απελαθούν μόνο για σοβαρούς λόγους δημόσιας τάξης ή δημόσιας ασφάλειας.
Όταν πρόκειται για πολίτες της ΕΕ που έχουν διαμείνει στη χώρα υποδοχής της ΕΕ κατά τα προηγούμενα 10 έτη ή είναι ανήλικοι (σε περίπτωση ανηλίκων, η απέλαση μπορεί επίσης να δικαιολογηθεί εάν είναι απαραίτητη για το βέλτιστο συμφέρον του παιδιού).
Δημόσια υγεία
Όταν πρόκειται για τη δημόσια υγεία, μόνον οι πολύ σοβαρές μεταδοτικές ασθένειες μπορούν να δικαιολογήσουν μέτρα που περιορίζουν την ελεύθερη κυκλοφορία. Όταν υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ότι είναι αναγκαίο, μπορεί να σας ζητηθεί, εντός τριών μηνών από την ημερομηνία άφιξης, δωρεάν ιατρική εξέταση.
Εν πάση περιπτώσει, οι ασθένειες οι οποίες επέρχονται τρεις μήνες μετά την ημερομηνία άφιξης δεν δικαιολογούν απέλαση.
Διαδικαστικές εγγυήσειςΔυνατότητα δικαστικής προσφυγής
Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να ασκήσουν δικαστική και, ενδεχομένως, διοικητική προσφυγή, προκειμένου να προσβάλουν ή να ζητήσουν την αναθεώρηση απόφασης η οποία έχει ληφθεί εις βάρος τους για τους προαναφερόμενους λόγους. Οι διαδικασίες αυτές πρέπει να επιτρέπουν τον έλεγχο της νομιμότητας της απόφασης, καθώς και των γεγονότων και των περιστάσεων στις οποίες βασίζεται το προτεινόμενο μέτρο.
Αν η αίτηση προσφυγής συνοδεύεται από αίτηση ασφαλιστικών μέτρων για την αναστολή της εκτέλεσης αυτής της απόφασης, η απομάκρυνση από την επικράτεια δεν μπορεί να διενεργηθεί προτού ληφθεί απόφαση για τα ασφαλιστικά μέτρα.
Απέλαση ως φυσική συνέπεια μιας ποινής κράτησηςΑπαγόρευση εισόδου
Επίσης, μπορεί να απαγορευθεί η είσοδος σε απελαθέντες πολίτες και στα μέλη της οικογένειάς τους για λόγους δημόσιας τάξης ή δημόσιας ασφάλειας, αλλά αυτοί μπορούν να υποβάλουν αίτηση για την άρση αυτής της απαγόρευσης μετά από εύλογη χρονική περίοδο και, εν πάση περιπτώσει, μετά την πάροδο τριετίας από την εκτέλεση της οριστικής απόφασης απαγόρευσης εισόδου.
Κατάχρηση δικαιώματος και απάτη
Οι χώρες της ΕΕ μπορούν να λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα για να αρνούνται, να τερματίζουν ή να ανακαλούν οποιοδήποτε δικαίωμα που αναγνωρίζεται από την παρούσα οδηγία σε περίπτωση κατάχρησης δικαιώματος ή απάτης, όπως είναι η περίπτωση του εικονικού γάμου ή πλαστών εγγράφων.
Πού μπορώ να βρω περισσότερες λεπτομέρειες;
Μπορείτε να βρείτε την ακριβή νομική διατύπωση του θέματος που καλύπτεται στο παρόν
μέρος στο Κεφάλαιο VI (άρθρα 27 έως 33) και στο άρθρο 35 της οδηγίας.
Κεφάλαιο 12: Μεταβατικές ρυθμίσεις για τους μισθωτούς
Μεταβατικές ρυθμίσεις για την ελεύθερη κυκλοφορία των μισθωτώνΠού μπορώ να βρω περισσότερες πληροφορίες;
Εάν χρειάζεστε περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το κατά πόσο η χώρα της ΕΕ όπου θα θέλατε να εργαστείτε περιορίζει την πρόσβαση στην αγορά εργασίας ή σχετικά με τις συνθήκες εργασίας και διαβίωσης, επισκεφθείτε τον επίσημο δικτυακό τόπο http://ec.europa.eu/eures όπου μπορείτε να βρείτε λεπτομερείς πληροφορίες για την ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων.
Μπορείτε επίσης να συμβουλευθείτε τον οδηγό της Επιτροπής για την απασχόληση σε μια άλλη χώρα της ΕΕ ο οποίος εκπονήθηκε από τη Γενική Διεύθυνση απασχόλησης, κοινωνικών υποθέσεων και ίσων ευκαιριών και υπάρχει στη διεύθυνση
http://ec.europa.eu/social/main.jsp?catId=25&langId=el&pubId=215&type=2&furtherPubs=yes
Κεφάλαιο 13: Πώς να προστατέψετε τα δικαιώματά σας
Πού μπορείτε να βρείτε περισσότερες πληροφορίες;
Τι μπορείτε να κάνετε εάν θεωρείτε ότι δεν έχουν τηρηθεί τα δικαιώματά σας;
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τα δικαιώματά σας ελεύθερης κυκλοφορίας και διαμονής, μπορείτε να συμβουλευτείτε την επιγραμμική δικτυακή πύλη πληροφόρησης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Η Ευρώπη σας: http://ec.europa.eu/youreurope
Επίσης, μπορείτε να συμβουλευθείτε τον δικτυακό τόπο της Γενικής Διεύθυνσης Δικαιοσύνης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στο: http://ec.europa.eu/about/ds_el.htm
Εάν επιθυμείτε να έχετε πρόσβαση στη νομοθεσία της ΕΕ για την ελεύθερη κυκλοφορία, μπορεί να επισκεφτείτε την επιγραμμική πύλη πρόσβασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στο δίκαιο της ΕΕ, EUR-Lex http://eur-lex.europa.eu/el/index.htm
Θεωρείτε ότι παραβιάστηκαν τα δικαιώματά σας;
Εάν νομίζετε ότι παραβιάστηκε το δικαίωμα ελεύθερης κυκλοφορίας και διαμονής σας, μπορείτε να προσφύγετε στα αρμόδια εθνικά δικαστήρια ή στους διοικητικούς φορείς. Πρέπει να λάβετε υπόψη ότι τα εθνικά δικαστήρια είναι ο μόνος αρμόδιος φορέας που μπορεί να σας αποζημιώσει ή να δώσει εντολή σε έναν φορέα να σας αποζημιώσει ή να πάψει να πράττει κάτι. Θα πρέπει να αποταθείτε για βοήθεια σε έναν τοπικό δικηγόρο.
Η Υπηρεσία προσανατολισμού για τους πολίτες είναι μια ευρωπαϊκής κλίμακας υπηρεσία που σας προσφέρει νομικές πληροφορίες προσαρμοσμένες στις ανάγκες σας και συμβουλές για τα δικαιώματά σας στο εσωτερικό της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι απαντήσεις παρέχονται δωρεάν, εντός 8 ημερολογιακών ημερών, σε οποιαδήποτε από τις επίσημες γλώσσες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Για περισσότερες πληροφορίες, επισκεφθείτε το δικτυακό τόπο: http://ec.europa.eu/citizensrights
Εάν νομίζετε ότι το πρόβλημά σας προκλήθηκε από κακή εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ από μέρους των δημόσιων εθνικών αρχών, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το σύστημα SOLVIT, ένα δίκτυο σε επιγραμμική σύνδεση για την επίλυση προβλημάτων, στο οποίο οι χώρες της ΕΕ συνεργάζονται για να επιλύσουν προβλήματα χωρίς νομικές διαδικασίες. Για
περισσότερες πληροφορίες, επισκεφτείτε το δικτυακό τόπο: http://ec.europa.eu/solvit
Εάν νομίζετε ότι δεν έχουν γίνει σεβαστά τα δικαιώματά σας και έχετε εξαντλήσει τα επανορθωτικά μέτρα που αναφέρονται προηγουμένως, μπορείτε να υποβάλετε την καταγγελία σας στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο δικτυακό τόπο
http://ec.europa.eu/community_law/your_rights/your_rights_forms_el.htm
Έχετε επίσης δικαίωμα να υποβάλετε αναφορά στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Για να υποβάλετε την αναφορά σας, επισκεφτείτε τον: http://www.europarl.europa.eu/parliament/public/staticDisplay.do?id=49&language=EL
EL
NE-32-10-299-EL-C
doi: 10.2758/38340
Tweet
Comment